Chociaż dość powszechnie panuje przekonanie, że podatki w Niemczech są wyższe niż w Polsce, to prawda ta odnosi się głównie do podatków płaconych przez osoby prawne (korporacje) oraz do podatków z innych tytułów niż dochody osobiste. W przypadku dochodów, jakie są osiągane przez pracowników lub osoby prowadzące drobny biznes rzeczywiste obciążenia podatkowe, przynajmniej do pewnego (dość wysokiego jak na polskie warunki) progu dochodów są niższe niż w Polsce.
Einkommensteuer (podatek dochodowy)
Zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkownia zawartą pomiedzy Rzeczpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą płaci podatek dochodowy w kraju, w którym ma siedzibę jej przedsiębiortswo. Umowa reguluje różnorodne przypadki i sytuacje podatkowe. Zasadniczo jednak, osoby fizyczne zamieszkałe na stałe w Polsce i posiadające w Polsce zarejestrowaną działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce od całości swoich dochodów – także tych uzyskanych za granicą (nieograniczony obowiązek podatkowy). W praktyce oznacza to, że osoba rozpoczynająca działalność na zasadzie samozatrudnienia w Niemczech będzie płacić podatek dochodowy w Polsce tak długo, jak długo Polska bedzie jej głównym miejscem zamieszkania względnie jej powiązania osobiste i gospodarcze z Polską pozostawać będą ściślejsze.
Polsko – Niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania tekst (PDF 2,95MB)
Wysokość niemieckiego podatku dochodowego od osób fizycznych (2021)
Dochód roczny do 9 744 EUR = kwota wolna od podatku / podatek = 0,00 EUR.
Od pierwszych 9 744 EUR, które zarobimy w roku nie zapłacimy podatku dochodowego. Jest to kwota wolna od podatku. Przy wyższych dochodach podatek zaczyna się od 14% i rośnie wg skali zmiennej do wysokości 42% dla dochodu, który przekracza 57 919 EUR rocznie oraz 45% od dochodów ponad 277 826 EUR rocznie. Wysokość podatku nie jest prostą zaleznością procentową. Obliczeń dokonuje się za pomocą specjalnych tabel lub programów. Na wielu niemieckojęzycznych stronach WWW można znalezć praktyczne kalkulatory, które umożliwiają takie obliczenia…
Kalkulator na stronie niemieckiego Ministerstwa Finansów: https://www.bmf-steuerrechner.de/
Dokonując obliczeń należy pamiętać, że przy samodzielnej działalności gospodarczej podstawą opodatkowania nie jest kwota całego wynagrodzenia otrzymanego od klienta, lecz jedynie to, co pozostaje po odjęciu wydatków związanych z prowadzeniem działalności.
Gewerbesteuer (podatek od działalności gospodarczej)
Jest to podatek lokalny (pobierany przez gminę, w której jest siedziba firmy). Podatek Gewerbesteuer jest naliczany od zysku. Istnieje kwota zysku wolna od tego podatku dla firm jednoosobowych oraz spółek cywilnych – wynosi ona 24 500 Euro. Podatek pobierany jest dopiero od dochodów, które przekraczają tę kwotę. Stopa bazowa tego podatku wynosi 3,5 %. Tę kwotę gmina mnoży przez swoją własną stawkę poboru (Hebesatz). Wysokość współczynnika Hebesatz wynosi minimum 200%, ale wiele gmin pobiera znacznie wyższe stawki (ponad 400%). Przykładowo: Berlin 410%, Monachium 490%, Frankfurt nad Menem 460%. Tym sposobem podatek od działalności gospodarczej sięga kilkunastu procent zysków przedsiębiorstwa.
Podatku Gewerbesteuer nie płacą firmy, które nie posiadają w Niemczech siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności. Nie płacą go także spółki osobowe zawarte w celu realizacji pojedynczego przedsięwzięcia (np. jednego konkretnego kontraktu). Jeżeli jednak firma posiada w Niemczech oddział (w rozumeniu przepisów podatkowych oddziałem może być np. budowa trwająca dłużej niż rok), to od zysków z oddziału podatek Gewerbesteuer będzie się należał niemieckiemu fiskusowi.
Umsatzsteuer (podatek obrotowy – VAT)
Podatek VAT w Niemczech wynosi 19% (od roku 2007). Sposób rozliczania VAT-u jest podobny jak w Polsce. Aby stać się “VAT-owcem” należy zarejestrować się i uzyskać numer podatkowy w niemieckim urzędzie skarbowym. Sposób rozliczania VAT-u jest bardziej dogodny niż w Polsce, nie ma bezwzględnego obowiązku składania comiesięcznych deklaracji, można rozliczać się np. kwartalnie lub rocznie. Deklaracje VAT składa się wyłącznie elektronicznie.
W przypadku usług transgranicznych – gdy siedziba usługodawcy i usługobiorcy znajdują się w różnych krajach UE – opodatkowanie podatkiem VAT często następuje w kraju usługobiorcy. Zagadnienie to jest jednak obszerne i istnieje sporo szczególnych sytuacji, dlatego zainteresowanych musimy odesłać do przepisów prawa i dostępnych w Internecie opracowań Ministerstwa Finansów.
Wątpliwości nie budzi natomiast kwestia podatku VAT od usług budowlanych. W tym przypadku VAT płacimy w kraju, w którym położona jest nieruchomość, a do rozliczenia VAT jest zobowiązany odbiorca usługi ( o ile jest przedsiebiorcą). Mówimy wówczas o przeniesieniu obowiązku podatkowego na usługobiorcę. Obowiązek ten wynika z Art. 9(2) VI dyrektywy Unii Europejskiej 77/388/EWG i jest wprowadzony do przepisów krajów członkowskich. W Niemczech jest to §13b ustawy Umsatzsteuergesetz (UStG). Z tego powodu na fakturach za Usługi budowlane wystawiane przez polska firmę firmie niemieckiej nie należy naliczać VAT lecz wpisywać klauzulę:
die Usatzsteuer schuldet der Leistungsempfänger gem. §13b UStG
Powyższe nie dotyczy sytuacji, gdy odbiorcą usługi jest osoba prywatna. Wówczas obowiązek naliczenia i odprowadzenia VAT spoczywa na wykonawcy usługi, nawet jeżeli jest to firma Polska.
Na terenie Niemiec nie obowiązuje poslkie zwolnienie podmiotowe z VAT.
Uwaga!
Dość powszechne jest przekonanie, że osoba prowadząca działaność w Niemczech nie musi rozliczać się z podatku VAT do chwili przekroczenia obrotów 17 400 EUR rocznie. To nie jest prawda. Aby być zwolnionym z VAT-u trzeba wystąpić do urzędu skarbowego o zgodę i tę zgodę uzyskać (na piśmie). Początkujący przedsiębiorcy taką zgodę uzyskają bez problemu ale pod warunkiem, że siedziba ich firmy jest w Niemczech i dopiero gdy złożą o to wniosek. Jeżeli nie złożą wniosku o zwolnienie z VAT to muszą naliczać VAT bez względu na obroty.